Pamiętacie porucznika Colombo i martwą wiewiórkę?
No właśnie, leżąca i oznaczona kredą postać martwej wiewiórki pojawiła się w okolicach pomnika policjanta jako instalacja artystyczna Mihalya Kolodko (https://kolodkoart.com).
Węgierski performer zostawił w mieście wiele kilkunastocentymetrowych figurek, które wrosły już w krajobraz miasta. Nawet nie wiecie ile razy przechodziliście obok nich nie wiedząc o tym. 
Wrocław ma krasnale, Praga ma rzeźby Cernego, Budapeszt ma Kolodkę!
UWAGA, będzie dłuuugi tekst – jak ktoś jest mniej zainteresowany, niech od razu przejdzie do przeglądania zdjęć.
Na co i gdzie powinniśmy zwracać baczniejszą uwagę? Oto przegląd najciekawszych „arcydziełek” tego artysty:
1) martwa wiewiórka (Falk Miksa utca). Czy została zabita? Czy to było samobójstwo? Leżąca z bronią wiewiórka zabrała tajemnicę do grobu. Na szczęście stojący niedaleko porucznik już rozpoczął śledztwo.
2) Żaba Kermit (Szabadság tér 10) to postać, której przedstawiać nie trzeba. Czasem, zimą gdy jest mróz można ją ujrzeć odzianą w mały szalik i czapeczkę. Czyli już zadomowiła się w tym miejscu i mieszkańcy traktują ją jak swoją! Nazwa dzieła to „End of the show” i nawiązuje zarówno do końca „Muppet Show” jak i końca bytności Węgierskiej Telewizji, która przez lata znajdowała się właśnie tutaj, na placu Wolności.
3) Robak z popularnej węgierskiej kreskówki „Wielki ho-ho-wędkarz” (Bem rkp 15), będącym jego towarzyszem przygód to pierwsza statuetka rzeźbiarza, która pojawiła się w Budapeszcie.
4) Smutny czołg (Bem rkp 27) z kolei symbolizuje bardziej poważny temat, mianowicie Rewolucję Węgierską 56. Świadczy o tym malutki napis na maszynie nawiązujący do głównego hasła rewolucji: „Ruscy do domu!”. Czołg ma symbolicznie spuszczoną w dół lufę.
5) Franciszek Liszt (przystanek autobusowy terminalu 2A, Ferihegy), najsłynniejszy węgierski kompozytor stanął na lotnisku swojego imienia w 2011 roku, w 200-setną rocznicę urodzin.
6) Mekk Elek (Széll Kálmán tér) to kolejna bajkowa postać. Koziołek był bohaterem kreskówki z przełomu lat 70-tych i 80-tych ciesząc się popularnością nie mniejszą niż nasz Koziołek-Matołek. 
7) Libido (Belgrad rkp) to z kolei postać dmuchanego z balona psa, hołd złożony malarzowi i rzeźbiarzowi, Jeffowi Koonsowi, będącemu jednym z najbardziej kontrowersyjnych artystów XX wieku. Dmuchany piesek to jedna z prac Amerykanina.
8) Tivadar Herzl (Tivadar Herzl tér) to twórca syjonizmu, austro-węgierski dziennikarz, pisarz i polityk. Niedaleko miejsca, gdzie przyszedł na świat, w okolicach Wielkiej Synagogi Kolodko umieścił postać starszego pana z rowerem. W takich bowiem okolicznościach był on bardzo często uwieczniany na zdjęciach robionych mu za życia.
9) Kolejna figurka naprzeciw Parlamentu to kostka Rubika(Bem rkp), której przedstawiać nikomu nie trzeba.
10) Nurek (Osváth utca 53) to moja ulubiona rzeźba, bowiem znajduje się niedaleko kawiarni New York okrzykniętej najpiękniejszą kawiarnią świata. Postać nawiązuje do popularnej anegdoty mówiącej że znany pisarz i dziennikarz, Ferenc Molnár (tak, ten od „Chłopców z Placu Broni”!) ukradł klucz do kawiarni będącej miejscem spotkań kulturalnej śmietanki ówczesnego Budapesztu, aby można tam było przebywać bez przerwy. Klucz rzekomo miał wyrzucić do Dunaju. No cóż, poczciwy nurek widocznie go odnalazł…
11) Łazik księżycowy (Hold utca 12) pojawił się na tej ulicy nie bez powodu. „Hold” To po węgiersku „księżyc”. Dlaczego jednak taka rzeźba pojawiła się w stolicy Węgier? To hołd dla Ferenca Pavlica, inżyniera, który wyemigrował po rewolucji 56 roku do USA i rozpoczął pracę w NASA. Tak, tak, dobrze się domyślacie – tam właśnie zaprojektował ten pojazd, za który zresztą został uhonorowany przez rząd Stanów Zjednoczonych.
13) Rezső Seress (Akácfa utca 38) to dla hungarofilów postać znana. Autor „Smutnej niedzieli”, nieoficjalnego hymnu samobójców, który siał spustoszenie w latach 30-tych XX-wieku. Statuetka umieszczona została na ścianie restauracji Kispipa, w której kompozytor pracował.
14) Długouchy zajączek (Szent György tér) znany w Polsce jako latający zajączek to bohater animowanej bajki, która pokazywana była nie tylko w Polsce ale i na amerykańskim Nickelodeon. Małe zwierzątko przy pomocy uszu mogło latać i pomagać rozwiązywać problemy dzieci. Obecnie siedzi w okolicy kolejki Sikló i strzeże miasta przed złem.
15) Hanna Szenes (Szenes Hanna tér) to węgierska poetka ciesząca się niesamowitą pamięcią w Izraelu. Kobieta-komandos jako spadochroniarz ratowała węgierskich żydów przed deportacją do Auchwitz. Gdy ją złapano, nie ujawniła ani skrawka planu, za co została rozstrzelana. To najnowsza praca artysty, powstała w 2020 roku.
16) Topór (Szabadság tér 15) ponownie nawiązuje do historii Budapesztu i samego… Kolodki. W 2019 roku postawił on na placu rzeźbę przedstawiającą sowiecką czapkę uszatkę, leżącą na poduszce co miało nawiązywać do insygniów koronacyjnych stając się aktualnym komentarzem na aktualną politykę zbliżenia Węgier z Kremlem. Kiedy figurka została przez władze usunięta (ponoć wrzucono ją do Dunaju!), artysta powrócił z komentarzem w formie topora leżącego na podobnej poduszce. Znaczenie tego gestu dopiszcie sobie sami.
17) Naprzeciw Peszteńskiego Teatru znaleźć można figurkę automobilu (Hevesi Sándor tér 14), czyli kolejnego hołdu oddanemu węgierskim twórcom. Jenő Rejto był popularnym i poczytnym pisarzem, którego porównać można do polskiego Dołęgi-Mostowicza. Sławę przyniosły mu bulwarowe, poczytne kryminały, westerny i powieści, które w późniejszych latach zostały zaadaptowane na popularne kreskówki i komiksy(dostępne także w Polsce!). Auto nawiązuje do jednej z popularniejszych powieści, „14-karatowego auta”.
18) Arka Noego (Bethlen Gábor tér) to motyw, którego tłumaczyć nie trzeba.
19) Postać smoka Süsü (Szabadság tér 17) znowu wymaga klucza kulturowego do wyjaśnienia. Znajduje się niedaleko od dawnej siedziby węgierskiej telewizji nawiązuje do pracującego tam kiedyś Gyuli Bodrogi, który podkładał głos pod tą popularną w węgierskiej kulturze bajkową postać.17) Naprzeciw Peszteńskiego Teatru znaleźć można figurkę automobilu (Hevesi Sándor tér 14), czyli kolejnego hołdu oddanemu węgierskim twórcom. Jenő Rejto był popularnym i poczytnym pisarzem, którego porównać można do polskiego Dołęgi-Mostowicza. Sławę przyniosły mu bulwarowe, poczytne kryminały, westerny i powieści, które w późniejszych latach zostały zaadaptowane na popularne kreskówki i komiksy(dostępne także w Polsce!). Auto nawiązuje do jednej z popularniejszych powieści, „14-karatowego auta”.
20) Konie ciągnące beczki (Dreher Antall utca 3). Jeżeli fani węgierskiego piwa spojrzą na nazwę ulicy, od razu skojarzą ją z tym pomnikiem. Antall Dreher był browarnikiem, który w dzielnicy Kőbanya prowadził największą piwną manufakturę w Budapeszcie. Zrewolucjonizował on browarnictwo w Austro-Węgrzech dając swoje nazwisko najbardziej chyba znanemu piwu na Węgrzech (no, może obok Soproni).
Zachęcam do odwiedzenia strony internetowej Mihalya, bowiem jego prace są fascynujące i znajdują się nie tylko w Budapeszcie, ale i w Użhorodzie, gdzie przyszedł na świat. Młody twórca tworzy swoje dzieła od kilku tygodni (figurka Herzla) nawet do kilku lat. Jako, że zdarzały się już kradzieże jego prac, zawsze przygotowuje kilka kopii. W ogóle to fascynująca postać i mam nadzieję na stałe zagości na ulicach i placach Budapesztu!
Jeżeli przebrnęliście przez ten tekst, gratuluję serdecznie i dziękuję za uwagę!
